Bão số 3 là cơn bão rất mạnh, hoàn lưu rộng, gây sóng lớn trên biển, dự báo sẽ gây mưa lớn trên đất liền. Một loạt tỉnh, thành đối mặt nguy cơ lũ quét và sạt lở đất.
SIÊU BÃO SỐ 3 VÀO VỊNH BẮC BỘ TỪ ĐÊM NAY
Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia (DBKTTVQG) cho biết lúc 16 giờ ngày 5.9, tâm siêu bão số 3 (siêu bão Yagi) ở vào khoảng 19,3 độ vĩ bắc; 114,7 độ kinh đông, trên vùng biển phía bắc khu vực bắc Biển Đông, cách đảo Hải Nam (Trung Quốc) khoảng 400 km về phía đông. Siêu bão mạnh cấp 16 (184 - 201 km/giờ), giật trên cấp 17.
Trong 24 giờ tới, siêu bão số 3 di chuyển theo hướng tây, mỗi giờ đi được 12 km và giữ nguyên cường độ.
Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm DBKTTVQG, cho biết đây là cơn bão rất mạnh, hoàn lưu rộng. Vùng gió mạnh trên cấp 8 có bán kính 250 km, vùng có gió mạnh trên cấp 10 khoảng 150 km, vùng có gió mạnh trên cấp 12 khoảng 80 km xung quanh tâm bão.
Theo ông Khiêm, các trung tâm dự báo bão quốc tế đều có chung nhận định siêu bão số 3 tiếp tục duy trì cấp siêu bão (từ cấp 16 trở lên) cho đến khi vào vùng ven biển phía đông đảo Hải Nam.
Khoảng đêm nay (6.9), siêu bão số 3 sẽ vượt qua khu vực phía bắc đảo Hải Nam, sau đó di chuyển vào vịnh Bắc bộ với cấp 13 - cấp 14, giật cấp 16, ảnh hưởng đến các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh - Thanh Hóa. Khi vào đất liền, bão có thể còn mạnh cấp 9 - cấp 12, giật cấp 13 - cấp 14.
Ông Khiêm lưu ý qua theo dõi vệ tinh, ước lượng lượng mưa khi cơn bão đi qua trong 24 giờ khoảng 200 - 300 mm. Do đó, khi cơn bão di chuyển vào đất liền, nguy cơ xảy ra mưa lớn là rất nghiêm trọng, có thể gây ra lượng mưa từ 300 - 400 mm đối với các tỉnh từ Quảng Ninh đến Thanh Hóa. Do đó, các địa phương này cần lưu ý về lũ quét và sạt lở đất ở nhiều điểm.
Ngoài mưa lớn, từ chiều 6.9, khu vực vịnh Bắc bộ (bao gồm các huyện đảo Bạch Long Vĩ, Cô Tô) có gió mạnh dần lên cấp 6, sau tăng lên cấp 8 - cấp 10, vùng gần tâm bão đi qua cấp 13 - cấp 14, giật cấp 17; biển động dữ dội. Vùng biển khu vực bắc Biển Đông sóng cao 7 - 9 m, vùng gần tâm bão 10 - 12 m; biển động dữ dội. Từ đêm 6.9, khu vực vịnh Bắc bộ (bao gồm cả huyện đảo Bạch Long Vĩ, Cô Tô) sóng cao 2 - 4 m, sau tăng lên 3 - 5 m, vùng gần tâm bão đi qua sóng cao 6 - 8 m.
Từ gần sáng mai (7.9), vùng biển ven bờ các tỉnh từ Quảng Ninh - Thanh Hóa có sóng cao 2 - 3 m, sau tăng lên 2 - 4 m, vùng gần tâm bão 3 - 5 m. Ngoài ra, cần đề phòng nước dâng do bão cao từ 0,5 - 1,8 m (Quảng Ninh từ 1,5 - 1,8 m, Hải Phòng và Thái Bình từ 1,2 - 1,5 m, Nam Định và Ninh Bình từ 0,8 - 1,2 m, Thanh Hóa từ 0,5 - 1 m).
"Do đặc điểm của cơn bão có hoàn lưu tương đối rộng và trong những ngày qua thời tiết đất liền nóng, độ ẩm cao là điều bất lợi có thể xuất hiện mưa giông trước khi bão đến. Gió mạnh trong lốc xoáy có thể ngang bằng với gió trong cơn bão mạnh nên cần lưu ý để phòng, chống giông lốc", ông Khiêm nêu.
QUÂN ĐỘI HUY ĐỘNG MÁY BAY, XE ĐẶC CHỦNG SẴN SÀNG ỨNG PHÓ
Theo báo cáo của Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng, đến chiều 5.9 đã kiểm đếm, hướng dẫn tránh bão cho 51.319 tàu cá, với 219.913 người. Trong đó, có 1.543 tàu/10.045 người đang hoạt động trên khu vực vịnh Bắc bộ (Thái Bình 19 tàu/139 người, Nam Định 55 tàu/175 người, Thanh Hóa 876 tàu/5.290 người, Nghệ An 371 tàu/2.800 người, Quảng Bình 87 tàu/617 người, Thừa Thiên-Huế 16 tàu/182 người, Quảng Ngãi 107 tàu/758 người, Bình Định 12 tàu/84 người). Các phương tiện đã nhận được thông tin và đang di chuyển tránh trú.
Trong khi đó, theo báo cáo của Cục Cứu hộ cứu nạn (Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân VN), quân đội đã huy động tổng số 457.469 người (trong đó bộ đội 99.156 người, dân quân tự vệ 318.943 người, dự bị động viên 39.370 người) và 10.124 phương tiện (403 xe đặc chủng, 4.773 ô tô, 4.942 tàu thuyền, 6 máy bay) sẵn sàng ứng phó siêu bão số 3.
Chiều 5.9, tại cuộc họp ứng phó với siêu bão số 3 do Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì, trung tướng Nguyễn Trọng Bình, Phó tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân VN, cho hay lực lượng Bộ đội biên phòng đã phối hợp với các địa phương thông tin, tuyên truyền cho khách du lịch khẩn trương di chuyển về nơi an toàn. Liên tục thông tin, động viên chủ tàu đưa phương tiện và người trở về bờ; sơ tán toàn bộ người dân trên các lồng bè nuôi trồng thủy sản về nơi an toàn.
Theo ông Bình, đến nay còn gần 900 tàu và hơn 6.000 lao động hoạt động trên biển từ khu vực phía nam quần đảo Hoàng Sa đến phía bắc quần đảo Trường Sa. Các tàu này đã được cung cấp thông tin về siêu bão số 3.
Ông Phạm Đức Luận, Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và phòng, chống thiên tai (Bộ NN-PTNT), cho biết các tỉnh, TP: Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Nghệ An dự kiến sẽ cấm biển từ ngày 6.9; Ninh Bình đã cấm biển từ 13 giờ ngày 5.9. Còn 2.231 du khách du lịch trên các đảo (Quảng Ninh 154 người, Hải Phòng 2.077 người) đã nhận được thông tin về bão và chủ động phương án ứng phó.
Ông Luận đề nghị đối với các địa phương có biển, đảo phải kiên quyết không để người dân ở lại trên tàu cá, lồng, bè, chòi canh khi bão đổ bộ (trường hợp cần thiết phải cưỡng chế di dời). Tổ chức sắp xếp tàu thuyền, có biện pháp tránh va đập, hư hỏng, đứt dây neo, chìm tại nơi neo đậu, nhất là trên các đảo.
"Hiện một số người dân vẫn chủ quan, cố tình ở lại bảo vệ tài sản. Trong cơn bão trước, tôi đi thực tế phát hiện đúng lúc bão đổ bộ thì vẫn có người dưới thuyền. Lúc đó, chúng tôi đã yêu cầu cưỡng chế đưa lên bờ. Với cơn bão này, tàu thuyền có thể bị lật, chìm ở ngay nơi neo đậu", ông Luận nhấn mạnh.
YÊU CẦU DI DỜI, SƠ TÁN NGƯỜI DÂN Ở NHÀ BÁN KIÊN CỐ
Đối với vùng đồng bằng, ven biển, ông Luận yêu cầu di dời, sơ tán người dân ở nhà bán kiên cố, có thể bị sập đổ khi bão đổ bộ, khu vực trũng thấp cửa sông, ven biển; tùy theo tình hình thực tế có phương án cho học sinh nghỉ học trong thời gian bão đổ bộ; chỉ đạo công tác đảm bảo an toàn trọng điểm đê biển, đê cửa sông xung yếu, sẵn sàng lực lượng, vật tư, phương tiện để ứng phó với cường độ mạnh hơn thiết kế...
Ông Luận lấy ví dụ những cơn bão trong quá khứ đã làm ảnh hưởng, tốc mái nhiều nhà xưởng. "Cơn bão số 3 là cơn bão mạnh nhất trong vòng 20 năm trở lại đây có thể đổ bộ vào miền Bắc. Hiện dọc các tuyến ven biển có nhiều khu công nghiệp, nhà xưởng lớn, nếu không chằng chống trong chiều nay và ngày mai thì sẽ không kịp nữa", ông Luận lưu ý.
Ông Luận đề nghị Tập đoàn Điện lực VN đảm bảo an toàn hệ thống điện từ các cột điện, bởi có những năm bão chưa to đổ bộ nhưng ở Nam Định, Thái Bình "cả nghìn cột điện bị gãy đổ".
Về thời điểm bão đổ bộ từ ngày 7.9, ông Luận khuyến cáo từ sáng 7.9, người dân nên ở nhà, vì theo dự báo bán kính hoàn lưu của bão rất rộng. Ngoài việc ảnh hưởng của bão, còn có thể có giông lốc xảy ra trong khi hiện nay người dân sử dụng mái tôn, biển quảng cáo rất nhiều, cây xanh cũng có nguy cơ đổ gãy cao.
Đối với miền núi phía bắc, cần kiểm tra, rà soát các khu dân cư ven sông, suối, khu vực thấp trũng, có nguy cơ cao xảy ra ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất để chủ động di dời, sơ tán người dân đến nơi an toàn; tổ chức khơi thông dòng chảy, các vị trí nguy cơ bị tắc nghẽn. Kiên quyết không cho người và phương tiện qua lại nếu không bảo đảm an toàn...
Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Xuân Sang cho biết tùy thuộc vào diễn biến của bão số 3, ngành giao thông sẽ có phương án cụ thể chằng, buộc, gia cố tại các công trình đang thi công. Ông Sang đặc biệt lưu tâm đến ngành hàng không nên sẽ cân nhắc kỹ thời điểm cấm bay, nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích cho các bên, cũng như kịp thời nối tuyến ngay khi điều kiện thời tiết cho phép.
Phát biểu kết luận, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh bão số 3 là cơn bão rất mạnh, khó dự báo. Để phòng, chống hiệu quả hơn nữa, Phó thủ tướng yêu cầu làm tốt công tác dự báo, nhất là việc thông tin đến người dân. "Chúng ta có nhiều kinh nghiệm vì năm nào cũng có mười mấy cơn bão. Phương châm của chúng ta là phải chủ động phòng ngừa, phải làm một cách hết sức chặt chẽ, với tinh thần nghiêm khắc, không có hối tiếc", Phó thủ tướng nêu quan điểm.
Vẫn theo Phó thủ tướng, không chỉ quan tâm đến sức mạnh của cơn bão mà còn cần quan tâm đến ảnh hưởng của hoàn lưu bão. "Vùng hoàn lưu sau bão rất lớn, sẽ gây ra mưa, đây là lúc nguy hiểm, bởi lúc đó chúng ta đã vất vả chống chọi, không còn sức tập trung nữa. Dự báo sau bão, mưa rất lớn thì sẽ xảy ra lũ quét, lũ ống, ngập úng khu đô thị, trong đó có Hà Nội. Vì vậy, tôi đề nghị cơ quan khí tượng cập nhật thường xuyên bản đồ về dự báo lũ quét, sạt lở để các địa phương nắm được", Phó thủ tướng yêu cầu.
Thủ tướng Chính phủ ra công điện khẩn
Ngày 5.9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký công điện chỉ đạo ứng phó khẩn cấp siêu bão số 3 gửi bí thư, chủ tịch UBND các tỉnh, TP: Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình, Hà Nội, Hà Nam, Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang; bộ trưởng các bộ: Quốc phòng, Công an, TN-MT, NN-PTNT, Công thương, GTVT, Xây dựng, Ngoại giao, TT-TT, GD-ĐT, Y tế, VH-TT-DL.
Thủ tướng yêu cầu bộ trưởng các bộ, bí thư và chủ tịch UBND các địa phương nêu trên tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức kiểm tra, đôn đốc, triển khai thực hiện quyết liệt, kịp thời, hiệu quả công tác phòng ngừa, ứng phó với bão với tinh thần phải chủ động phòng ngừa, ứng phó ở mức cao nhất để bảo đảm an toàn tính mạng nhân dân, nhất là trẻ em và những người yếu thế, hạn chế thấp nhất thiệt hại về tài sản của nhân dân và nhà nước.
Bí thư, chủ tịch UBND các tỉnh, TP trực thuộc T.Ư nêu trên hoãn các cuộc họp không thật cấp bách, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, phân công từng cán bộ lãnh đạo trực tiếp xuống các địa bàn trọng điểm để chỉ đạo triển khai, đôn đốc, kiểm tra công tác phòng, chống bão, lũ... Bí thư, chủ tịch UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm trước Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ nếu chủ quan, lơ là trong lãnh đạo chỉ đạo, chậm triển khai ứng phó với bão, lũ dẫn tới thiệt hại lớn về người và tài sản.
Bộ trưởng các bộ Quốc phòng, Công an chỉ đạo các đơn vị có liên quan khẩn trương rà soát, cập nhật phương án ứng phó theo mức độ rủi ro của bão, chủ động bố trí lực lượng, phương tiện phối hợp với các lực lượng có liên quan triển khai công tác phòng, chống bão, lũ theo quy định; các bộ, ngành khác theo chức năng quản lý nhà nước được giao tiếp tục chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả công tác phòng, chống bão theo chỉ đạo.
Siêu bão số 3 gây mưa lớn, tập trung trong thời gian ngắn là mối nguy đặc biệt về lũ quét, sạt lở đất, tập trung tại vùng núi, trung du của Bắc bộ, Thanh Hóa và Nghệ An. Từ đêm 6 - 8.9, cần đặc biệt lưu ý tại các tỉnh, TP: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, Phú Thọ, Tuyên Quang, Yên Bái, Sơn La, Lai Châu, Lào Cai, Thanh Hóa.